سالروز درگذشت پدر ایران نوین

by سامانه پادشاهی پارلمانی ایران
in articles
Hits: 2359

در تاریخ ۲۴ اسفند ۱۲۵۶ در آلاشت، سوادکوه، مازندران کودکی متولد شد که 48 سال بعد به پادشاهی رسید و با بنیانگذاری دودمان پهلوی، کشور ایران که در آنزمان پرشیا نام داشت و در عقب ماندگی و ویرانی کامل و در حال تجزیه و فروپاشی بود را  تحت حاکمیت خود درآورد و تنها 16 سال  بر آن حکم راند.

معروف به رضا سوادکوهی، رضاخان، رضاخان میرپنج، رضا شصت‌تیر، رضاخان سردارسپه و پس از آن رضاشاه. وی نخست‌وزیر ایران از سال ۱۳۰۲ تا ۱۳۰۴ خورشیدی و پادشاه ایران از ۱۳۰۴ تا ۱۳۲۰ خورشیدی و بنیان‌گذار دودمان پهلوی بود. پادشاهیشناسنامه رضا شاه بزرگ - Reza Shah ID رضاشاه پایان فرمانروایی قاجاریان و آغاز دوران نظام پهلوی بود. وی دوران خردسالی را در فقر گذراند و از نوجوانی به نظام پیوست و مدارج ترقی را پیمود. در کودتای ۳ اسفند ۱۲۹۹، نیروهای قزاق به فرماندهی رضاخان تهران را اشغال کردند. رضاخان ابتدا در مقام وزیر جنگ، بسیاری از ناآرامی‌ها و راهزنی‌ها را از بین برد. در ۳ آبان ۱۳۰۲ وی با فرمان احمدشاه قاجار به نخست‌وزیری گمارده شد و ابتدا تلاش ناکامی در جهت جمهوری‌خواهی کرد؛ ولی در سال ۱۳۰۴ به پادشاهی رسید. سرانجام در سال ۱۳۲۰، پس از اشغال ایران به دست متفقین، با اولتیماتوم بریتانیا وی مجبور به ترک ایران و واگذاری سلطنت به ولیعهدش محمد رضا پهلوی گردید و سه سال بعد در شهر ژوهانسبورگ در آفریقای جنوبی درگذشت.

پادشاهی رضاشاه شاهد ایجاد نظم نوین بود. کسی که توانست نهادهای مدرن را در ایران تأسیس کند .

رضاشاه در دوران قدرت، اصلاحاتی انجام داد که نشان می‌دهد که وی خواهان ایرانی بود که از یک سو رها از نفوذ روحانیون، دسیسه بیگانگان، شورش عشایر و اختلافات قومی، و از سوی دیگر دارای موسسات آموزشی به سبک اروپا، زنان متجدد و شاغل در بیرون از خانه، ساختار اقتصادی نوین با کارخانه‌های دولتی، شبکه‌های ارتباطی، بانک‌های سرمایه‌گذار، و فروشگاه‌های زنجیره‌ای باشد. او برای رسیدن به هدفش (بازسازی ایران طبق تصویر غرب) دست به مذهب‌زدایی، برانداختن قبیله‌گرایی، گسترش ملی‌گرایی، توسعه آموزشی زد.

اگر چه رضا خان با پشتیبانی انگلستان و با کودتا در عرصه سیاست ایران رخ نمود اما رضا شاهی را مدیون پشتکار و اراده ای بود که در نظم دادن به امور در سمت سردار سپه ای و نخست‌وزیری داشت.

ما کاملا بیطرفانه و بدور از هرگونه تعصب و یا غرض ورزی کارنامه وی را در زیر آورده و قضاوت را به خواننده وامیگذاریم تا

تو خود حدیث مفصل بخوان از این مجمل

  • ایجاد امنیت عمومی برای یکپارچگی ایران با سرکوبی اشرار، دزدان وراهزنان و کوتاه کردن دست منتفذین محلی، روسای ایلات و مالکین متجاوز و ایجاد وحدت ملی
  • سرکوب میرزا کوچک خان جنگلی
  • دستگیری شیخ خزعل دست نشانده انگلستان درجنوب
  • سرکوب شیخ بهلول درطوس
  • پایان دادن به یاغی گری حسین کاشی
  • ایجاد ارتش نوین برای حفظ استقلال و تمامیت کشور و تامین امنیت عمومی و ایجاد نیروی هوایی، نیروی دریایی در آب های خلیج فارس و دریاهای عمان و خزر
  • تاسیس دبیرستان نظام در تهران و کرمانشاه و شهرهای دیگر
  • تاسیس دانشکده افسری و اعزام دانشجوی نظامی به کشورهای اروپایی
  • تاًسیس اولین دانشگاه در ایران بنام دانشگاه تهران
  • ساخت اولین راه اهن سراسری ایران از دریای خزر تا خلیج فارس ، با بودجه داخلی بر سر مالیات های قند و شکر
  • ساخت اولین کارخانه هواپیما سازی در کشور با خرید امتیازات هواپیمایی آلمان
  • ساخت اولین فرودگاه مهم در کشور بنام فرودگاه مهر اباد در ۱۳۱۸
  • جاده سازی و ساخت جاده چالوس و ایجاد پل های ارتباطی
  • تاسیس بنیاد حمایت مادران وکودکان
  • ایجاد اولین سد درایران
  • ساختن جاده شوشه ازگیلان ومازندران تا خراسان
  • ساختن بلواربندرپهلوی با یک موج شکن ماندگار ابدی
  • ساختن گمرگ بندرپهلوی
  • ساختن دوپل متحرک بندرپهلوی برای رفت وآمد کشتیرانی
  • ایجاد شیلات شمال
  • ساختن کاخ سلطنتی درمیان پشته برای اقامت ميهمانان
  • ساختن گراندهتل درغازیان برای اقامت مسافران بخارج
  • ایجاد بانک ملی وچاپ اسکناس داخلی
  • ساختن بانک ملی دربندرپهلوی
  • ساختن پست وتلگراف درایران
  • ساختن شهربانی دراستان ها
  • ساختن شهرداری دراستان ها
  • ساختن استانداری دراستان ها
  • ایجاد کارخانه گونی بافی دررشت
  • ایجاد دو پل ماندگاردررشت
  • ایجاد بیمارستان ها دراستانها
  • تاسیس بانک رهنی ایران
  • ساختن پل فلزی ماشین رو رودبارومنجیل
  • ساختن پل فلزی لوشان به قزوین
  • ساختن راه آهن سرتاسری ازدرآمد قند وشکر
  • ایجاد فوری راه های شوشه ایران
  • ایجاد شهربانی کل کشور
  • تاسیس شیلات مدرن درغاریان
  • تاسیس کارخانه هواپیما سازی شهباز
  • تاسیس کارخانه سیلوی تهران
  • تاسیس کارخانه دخانیات ایران
  • تاسیس موسسه داروئی وطن
  • ایجاد هنرستان دختران
  • بنای کارخانه ذوب آهن درکرج
  • تاسیس اولین دانشکده علوم دینی
  • تاسیس دادگستری نوین
  • تاسیس کارخانه قند
  • تاسیس کارخانه های ریسندگی وبافندگی
  • ایجاد فرستنده رادیوئی
  • تاسیس دانشسرای مقدماتی
  • ایجاد کارخانه سیمان سازی
  • تاسیس نیروگاه برق درتهران
  • ساختن هتل زیبا دررامسر- رامسر(سخت سر) که بصورت باتلاق و گندآب بود
  • ساختن بلوار زیبای رامسر
  • ساختن فرمانداری رودسر
  • ساختن خانه های روستائی کناردریای مازندران
  • ساختن کاخ مرمر و دیگرکاخهای سلطنتی
  • تاسیس دانشسرای عالی
  • تاسیس جمعیت شیروخورشید سرخ ایران
  • تاسیس بلور سازی ایران
  • تاسیس تلفن خودکارتهران
  • ایجاد موسسه دفع آفات ونباتی
  • تاسیس کارخانه برنج کوبی
  • تاسیس کارخانه پنبه
  • تاسیس کارخانه روغن
  • اجرای قانون نظام وظیفه عمومی در تمام نقاط کشور (مصوب 1304).
  • اعزام بسیاری از دانش اموزان و دانشجویان ممتاز به خارج از کشور برای کسب دانش نوین با بودجه دولت
  • پس گرفتن بحرین وجدال با انگلستان وفرمان نیرو
  • لغوقرارداد نفت
  • لایروبی مرداب غازیان وبندرپهلوی
  • امضا قرارداد ذوب آهن ایران
  • جایگزینی قوانین مدنی بجای قوانین واپسگرای مذهبی
  • لغو چاپ اسکناس ازبانک شاهی انگلیس
  • لغو امتیازتلگرافخانه انگلیس
  • مبارزه باهرگونه بیماریهای واگیرکچلی، طاعون، وبا، آبله...
  • ایجاد قانون نظام وظیفه
  • اجرای طرح تقسیمات کشوری
  • تهیه کتابهای جدید درسی برای همه دوره ها
  • انحصار اداره تریاک در اختیار دولت ومنع اعتياد
  • پژوهش های آثارباستانی ونگهداری آن
  • احیا هنرهای دستی وباستانی
  • فرمان لباسهای یگرنگ برای دانش آموزان
  • قانون توسعه معابر
  • اهدا پارک سردارسپه به رضا شاه و واگذاری آن به شهرداری
  • گسترش وسائل ارتباطی و مخابرات در کشور و تاًسیس دانشکده مخابرات در ایران
  • کشف حجاب همسان ساختن زنان ایرانی همچون زنان اروپایی و راه دادن زنها به عرصه های اجتماعی و ورزشی
  • واجب کردن نام خانوادگی برای هر ایرانی و صدور شناسنامه برای هویت هر فرد
  • ایجاد بساط تفریح و شادی از جمله کلوپ های رقص و امنیت حریم شخصی دیگران و ازاد بودن در نوع پوشش
  • ایجاد اولین کاوش ها بر تخت جمشید و بیرون آوردن تاریخ ایران از دل خاک
  • اصلاح امور مالیاتی و بودجه عمومی ، وتنظیم امور مالی و بانکی و پولی کشور
  • تبدیل واحد پول کشور به ریال
  • تغییر نام کشور از پرشیا به ایران در 1935 میلادی (بیست و چهارم دى ماه ۱۳۱۳).
  • تعیین تاریخ از هجری قمری به هجری شمسی (1304).
  • وضع تقسیمات کشور به ده استان و شهرستانهای و بخش ها با اختیارات در قانون
  • ایجاد اولین بانک ایرانی بانک سپه در ۱۳۰۴
  • بهبود وضعیت کشاورزان
  • تاسیس اداره کل آمار و ثبت احوال تاسیس دفاتر اسناد رسمی، تاسیس دفاتر ازدواج و طلاق و غیره به منظور تثبیت حقوق اشخاص و تضمین صحت معاملات.
  • اجباری کردن شناسنامه برای عموم اهالی کشور.
  • احداث و توسعه راه های ارتباطی شهرها و مناطق مختلف در سراسر کشور پهناور ایران
  • احداث اولین تونل جاده ای کندوان و همچنین احداث پل بزرگ ورسک.
  • اصلاح امور مالیاتی و بودجه عمومی، تنظیم امور مالی، بانکی، ارزی و پولی کشور.
  • مساله بانک: در آن زمان بانک ایرانی وجود نداشت و داد و ستد پولی به وسیله ی بعضی تجارت خانه ها از قبیل تجارت خانه «تومانیاس» انجام می شد. همچنین چند بانک خارجی وجود داشت از قبیل بانک شاهی انگلیس، بانک استقراضی روس، بانک عثمانی.
  • در سال 1304 بانک سپه برای تنظیم امور مالی ارتش به وجود آمد. بعد از آن بانک ملی ایران بود که در سال 1307 افتتاح شد و نخستین سری اسکناس های ایران در سال 1311 به وسیله بانک ملی انتشار یافت. سپس بانک کشاورزی در سال 1311 و بانک رهنی در سال 1317 تاسیس و شروع به کار کردند..
  • توسعه فرهنگ و آموزش همگانی، تاسیس دبستان و دبیرستان به سبک جدید، تاسیس دانشگاه تهران، هنرستان صنعتی، کتابخانه ملی (1316) و غیره.
  • وضع قانون تقسیمات اداری کشور به استان و شهرستان و بخش و حدود اختیارات و وظایف آن ها. همچنین عناوین حکومتی از قبیل ایالت، ولایت، حاکم، نایب الحکومه منسوخ و عناوینی همچون استاندار، فرماندار، بخشدار، دهدار مقرر و معمول گردید.
  • اصلاح نام شهرها و مناطقی که بر اثر هجوم بیگانگان منشاء خارجی داشته یا نامناسب بوده اند با تصویب فرهنگستان. از قبیل محمّره (خرمشهر)، دزدآب (زاهدان)، قرچه داغ (ارسباران)، خیاو (مشکین نهر)، ارومیه (رضائیه)، طهران (تهران)، حضرت عبدالعظیم (شهر ری) و بسیاری از شهرهای دیگر.
  • لغو کاپیتولاسیون. کاپیتولاسیون به اتباع بیگانه به خصوص انگلستان، آمریکا و روس متجاوز این اجازه را می داد که در ایران هرگونه که مایل هستند رفتار کنند . اتباع این کشورها در ایران آزادی کامل دارند و هرگونه خلاف و جرم و جنایتی را فقط باید در کشور خود پاسخ بدهند.
  • تغییر واحد اندازه گیری وزن و اندازه از قبیل خروار، من، چارک، سیر، درم، ذرع، جریب و... که آنها هم در هر منطقه متفاوت و مقیاس مخصوص خود را داشته به کلی منسوخ شد و در تمام کشور وزن واندازه وپیمانه یکسان همانند کشورهای اروپایی به ترتیب اعشاری و سیستم متریک مانند متر، گرم، لیتر و سانتی گراد تبدیل گردید.
  • اصلاح دادگستری به سبک کشورهای پیشرفته با وضع قوانین حقوقی و کیفری و آیین دادرسی با رعایت موازین شرعی و حقوق کشورهای اروپایی، ضمن استفاده از فضلای حوزه علمیه، فارغ التحصیلان حقوق داخلی و خارجی و همچنین تاسیس کلاس قضایی.
  • اصلاح امور شهرداری ها، احداث خیابان ها و میادین، توسعه معابر قدیمی و نظارت جدی و پیگیر در امور درختکاری خیابان ها، نظافت و جمع آوری زباله های شهری، احداث ساختمان شهرداری ها و تامین بودجه ی آن ها.
  • تغییر نام رییس بلدیه به «شهردار» و اداره بلدیه به «شهرداری»
  • کشف حجاب و منع پوشش چادر زنان (17 دی 1314). در آن زمان علاوه بر چادر، چاخچور، نقاب، پیچه، مقنعه و روبنده نیز مرسوم بوده است.
  • ممنوعیت زنجیر زنی، قمه زنی، علم و شبیه خوانی های نامناسب در سوگواری ها و مکان های مقدس با آزادی کامل انجام فرایض و شعارهای مذهبی و آموزش مسایل شرعی در مسجدها و مجلس های وعظ حتی برای اقلیت های مذهبی.
  • و بسیاری از خدمات ثبت نشده در تاریخ که از این مرد یک اسطوره ملی در تمام ادوار ساخت... 

 

چهارم امرداد ماه برابر با 26 جولای، سالروز درگذشت پدر ایران زمین

رضا شاه   روحت شاد